W poniedziałek 3 października 2022 odbyła się konferencja: „Fundusze Europejskie w Kulturze. Podsumowanie i Perspektywy”.
Celem wydarzenia było podsumowanie wdrażania środków w ramach VIII Osi Priorytetowej Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury POIiŚ 2014-2020 oraz zapowiedź nowego programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (FEnIKS) na lata 2021 – 2027. Spotkanie odbyło się w Bibliotece Narodowej w Warszawie, która jest także jednym z beneficjentów mijającej perspektywy.
Na konferencji podkreślono, że Polska jest liderem wykorzystania środków wspólnotowych na kulturę w Europie. Pomimo kryzysu związanego z pandemią i trwającą na Ukrainie wojną, udało się zakończyć już ponad 100 ze 146 realizowanych we wszystkich województwach projektów o łącznej wartości ponad 3,1 mld zł z czego około 2,1 mld zł pochodziło z funduszy europejskich.
W ramach Programu możliwe było uzyskanie dofinansowania zarówno na projekty dotyczące prac konserwatorskich, restauratorskich oraz robót budowlanych przy obiektach i na obszarach zabytkowych, jak również na inwestycje związane z rozbudową , przebudową i remontem niezabytkowej infrastruktury na cele działalności kulturalnej, edukacji artystycznej oraz archiwów. Finansowane były również prace dotyczące tworzenia i modernizacji wystaw stałych, ochrony i zachowania zabytkowych parków i ogrodów, konserwacji zabytków ruchomych oraz muzealiów a także zabezpieczenie ich przed kradzieżą i zniszczeniem. Oferta kulturalno-edukacyjna wielu instytucji została wzbogacona dzięki zakupowi nowoczesnego wyposażenia, spełniającego wszystkie współczesne standardy oraz została dostosowana do potrzeb osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami.
Dodatkowo, w ramach innego priorytetu POIIŚ 2014 – 2020 zrealizowano także inwestycje związane z termomodernizacją 139 szkół artystycznych w całej Polsce, głównie w małych miejscowościach na terenie całego kraju.
W ramach konferencji odbył się również panel dyskusyjny, podczas którego rozmawiano o wyzwaniach dotyczących ochrony zabytków i zarządzania przestrzenią w kontekście wymagań stawianych przez UE, zarządzaniu dziedzictwem w czasach kryzysu, Nowym Europejskim Bauhausie w projektach UE, a także o wyzwaniach stojących przed instytucjami kultury w czasach kryzysu.
Flagi unijne przypominające o dofinansowaniu dla instytucji kultury możemy już znaleźć w całej Polsce nie tylko w największych ośrodkach kulturalnych w dużych miastach, lecz także w małym miastach i miasteczkach mających znaczenie dla społeczności lokalnej.
Dalsze inwestycje w kulturę możliwe będą dzięki nowemu programowi FEnIKS na lata 2021 – 2027. Obejmie on oddzielny priorytet dla sektora kultury, który wesprze inwestycje dotyczące dwóch obszarów: rozwoju infrastruktury kultury oraz ochrony i podniesienia atrakcyjności turystycznej najważniejszych obiektów dziedzictwa kulturowego.
Obecnie trwa opracowanie dokumentów programowych. Na ich podstawie powstaną dokumenty konkursowe. Pierwsze konkursy wstępnie zaplanowane są na I kwartał 2023 r.
Zapis całego wydarzenia dostępny jest na profilu fejsbukowym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego https://fb.watch/f_AUCN4j1l/.